Η παράδοση του καφέ στο Βιετνάμ
Η διαδρομή στις χώρες παραγωγούς καφέ στον κόσμο μας φέρνει αυτή τη φορά στο πιο ανατολικό σημείο της χερσονήσου της Ινδοκίνας και συγκεκριμένα στο Βιετνάμ. Η μικρή αυτή χώρα είναι γνωστή για πολλά πράγματα, όμως η παράδοση του καφέ στο Βιετνάμ ίσως είναι άγνωστη σε πολλούς. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που πρέπει να απαντήσουν σε μια ερώτηση που αφορά ποιες χώρες-παραγωγούς καφέ γνωρίζουν, σίγουρα δεν θα απαντήσουν τη χώρα του Βιετνάμ. Εντούτοις, η μικρή αυτή χώρα έχει εξελιχθεί στο πέρασμα των χρόνων σε έναν από τους γίγαντες του καφέ παγκοσμίως και αποτελεί συνώνυμο της ποικιλίας Robusta όντας η 2η μεγαλύτερη χώρα σε παραγωγή καφέ στον κόσμο.
Ας δούμε μερικά στοιχεία και γεγονότα σταθμούς, στην ιστορία της παραγωγής καφέ στη συγκεκριμένη χώρα.
Η παραγωγή καφέ αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για το Βιετνάμ από τις αρχές του 20ού αιώνα. Η πρώτη επαφή των Βιετναμέζων με τον καφέ έγινε τη δεκαετία του 1850 ως απόρροια της αποικιοκρατικής πολιτικής της Γαλλίας. Η βιετναμέζικη βιομηχανία καφέ εξελίχθηκε στη συνέχεια, μέσα από το σύστημα φυτειών, καθιστώντας τη μια σημαντική οικονομική και αγροτική δύναμη στη χώρα. Μετά από τη διακοπή της παραγωγής κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ αλλά και για ένα διάστημα μετά τον πόλεμο, η παραγωγή αυξήθηκε και πάλι, μέσα από οικονομικές μεταρρυθμίσεις, καθιστώντας τον καφέ δεύτερο τη τάξη προϊόν της λίστας αγροτικών προϊόντων που εξάγονται από το Βιετνάμ, πίσω από, τι άλλο, το ρύζι.
Όταν ο πόλεμος του Βιετνάμ τελείωνε το 1975, η χώρα βρισκόταν στο χείλος της καταστροφής και οι οικονομικές πολιτικές από τη Σοβιετική Ένωση, τις οποίες προσπάθησε να εφαρμόσει το καθεστώς που διοικούσε τη χώρα, δεν προσέφεραν πολλά, με αποτέλεσμα το Βιετνάμ να παραμένει σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Η μέθοδος της κολεκτιβοποίησης της γεωργίας αποδείχτηκε αμιγώς καταστροφική. Το 1986 το Κομουνιστικό Κόμμα αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων για να καταφέρει να αλλάξει την εικόνα της χώρας λαμβάνοντας ταυτόχρονα και ένα μεγάλο στοίχημα που αφορούσε τον καφέ.
Η καλλιέργεια καφέ μετατράπηκε σχεδόν αμέσως σε μια επικερδή βιομηχανία προσφέροντας αύξηση 20% -30% κάθε χρόνο κατά τη δεκαετία του 1990. Η βιομηχανία απασχολεί σήμερα περίπου 2,6 εκατομμύρια ανθρώπους, με φασόλια καφέ που καλλιεργούνται σε μισό εκατομμύριο μικροκαλλιέργειες από δύο έως τρία στρέμματα το καθένα.
Αυτό συνέβαλε στη συνολική μετατροπή της οικονομίας του Βιετνάμ. Το 1994, περίπου το 60% των Βιετναμέζων ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας ενώ στις μέρες μας το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 10%.
Το κέντρο της παραγωγής του καφέ είναι η Buôn Mê Thuột, η πρωτεύουσα της επαρχίας Đắk Lắk Province, στα κεντρικά υψίπεδα του Βιετνάμ. Το μικροκλίμα στις φυτείες καφέ της περιοχής είναι ιδανικό για την καλλιέργεια διαφόρων ποικιλιών καφέ. Παρότι το Βιετνάμ είναι κυρίως γνωστό για την εξαγωγή Robusta, Arabica, Catimor και Chari συγκαταλέγονται ανάμεσα στις ποικιλίες που παράγονται, οι οποίες συνδυάζονται και δημιουργούν χαρμάνια με ξεχωριστά γευστικά προφίλ.
Η χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας, επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην ποιότητα, παρά την ποσότητα, από τότε που κατέστη η δεύτερη σε μέγεθος χώρα εξαγωγής καφέ, το 2001.
Κατάφερε να μειώσει τις καλλιεργούμενες επιφάνειες κατά περίπου 450.000 εκτάρια στα τέλη του 2003 από 535.000 εκτάρια του 2001, για να μπορεί να αφοσιωθεί πολύ περισσότερο στην ποιότητα, σύμφωνα με την ένωση της χώρας.
Τις προηγούμενες δεκαετίες οι Βιετναμέζοι δεν ήταν συνηθισμένοι στην κατανάλωση καφέ και έδειχναν σαφή προτίμηση στο τσάι. Το γεγονός αυτό έχει αλλάξει άρδην στις μέρες μας και ο καφές αποτελεί πλέον την υπ’ αριθμόν ένα επιλογή των κατοίκων.
Οι Βιετναμέζοι προτιμούν τον καφέ φίλτρου ή αλλιώς cà phê phin, τον οποίο ετοιμάζουν σε ένα ειδικό σκεύος στο οποίο τοποθετείται ο αλεσμένος καφές και στη συνέχεια το ζεστό νερό. Ο καφές εκχυλίζεται κατευθείαν στην κούπα, έχει πολύ δυνατή γεύση και μπορεί να καταναλωθεί και παγωμένος είτε ακόμα με την προσθήκη συμπυκνωμένου γάλακτος.
Ένας ακόμα διάσημος καφές είναι η βιετναμέζικη εκδοχή του καπουτσίνο, το Cà Phê Trứng, ο οποίος συγκαταλέγεται στη λίστα με τους πιο παράξενους καφέδες στον κόσμο. Πρόκειται για ένα μείγμα που θυμίζει ρευστό τιραμισού. Περιέχει κρόκο αυγού, συμπυκνωμένο γάλα και στιγμιαίο καφέ σε σκόνη.
Το Βιετνάμ αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς καφέ στον κόσμο και έχει απασχολήσει την παγκόσμια αγορά αρκετές φορές στο παρελθόν ενώ παράλληλα έχει κερδίσει την κοινή γνώμη. Ανεξάρτητα από τον τρόπο κατανάλωσης του βιετναμέζικου καφέ παγκοσμίως, το να μπορεί το εμπορικό σήμα και ο καφές της συνεχούς αναπτυσσόμενης χώρας να φτάσει σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτεί κάτι περισσότερο από μια απλή καλλιέργεια καφέ. Από την οικονομική ελευθέρωση του Đổi Mới, τον ρυθμό ανάπτυξης του βιετναμέζικου καφέ και την επέκταση των τοπικών εμπορικών σημάτων του, αντιλαμβάνεται κανείς ότι, αυτό το ταπεινό προϊόν ανταγωνίζεται σε ένα διεθνές περιβάλλον με διαφορετικούς νόμους, πολιτισμούς, προτιμήσεις και επιχειρηματικές πρακτικές.