Οι 3 σταθμοί της παράδοσης του καφέ στην Αιθιοπία

Οι 3 σταθμοί της παράδοσης του καφέ στην Αιθιοπία

Η Αιθιοπία είναι η χώρα που έχει συνδέσει το όνομά της με την παραγωγή καφέ όσο καμία άλλη χώρα στον κόσμο. Θεωρείται ο τόπος γέννησης του καφέ  πριν  ξεκινήσει το ταξίδι του για να φτάσει να αποτελεί το δεύτερο σε εμπορία αγαθό στον κόσμο μετά το πετρέλαιο. Ας δούμε παρακάτω τους 3 σημαντικότερους σταθμούς του ταξιδιού της παράδοσης του καφέ στην Αιθιοπία.

 
  1. Ο θρύλος της ανακάλυψης Χιλιάδες άρθρα και κείμενα έχουν γραφτεί σχετικά με την ιστορία της ανακάλυψης του καφέ στην Αιθιοπία. Ο θρύλος που καλύπτει με το πέπλο του την ανακάλυψη αυτή αφηγείται έναν Αβδισίνιο βοσκό ονόματι Κάλντι, ο οποίος έζησε γύρω στο 850 μ.Χ. Παρατηρώντας  τις κατσίκες του να έχουν περίεργη συμπεριφορά ενώ τρέφονταν με τους καρπούς από ένα άγνωστο φυτό που ευδοκιμούσε στην περιοχή, ο Κάλντι δοκίμασε τους καρπούς αυτούς και σύντομα αισθάνθηκε μια αίσθηση χαράς. Γεμίζοντας τις τσέπες του με τα μούρα, έτρεξε στο σπίτι για να ανακοινώσει την ανακάλυψή του. Μετά από παρότρυνση της συζύγου του, μετέφερε τα μούρα στους μοναχούς  ενός κοντινού μοναστηριού κοντά στη λίμνη Tana. “Έργο του Διαβόλου” αναφώνησαν οι μοναχοί και έριξαν τους καρπούς στη φωτιά. Μέσα σε λίγα λεπτά το μοναστήρι γέμισε με το πλούσιο άρωμα των καρπών. Τότε ο αρχαιότερος των μοναχών διέταξε να αφαιρέσουν τους καρπούς από τη φωτιά, να τους συνθλίψουν και να τους τοποθετηθούν σε ζεστό νερό. Εκείνη τη νύχτα οι μοναχοί ήπιαν το ρόφημα που προέκυψε και διατήρησαν την ενέργειά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ολονυκτίας. Οι μοναχοί ανακάλυψαν την επίδραση των κόκκων και η είδηση διαδόθηκε από μοναστήρι σε μοναστήρι. Στη συνέχεια ο καφές εξαπλώθηκε από την Αιθιοπία και άρχισε να διαδίδεται στις αραβικές χώρες και μέσα από το εμπόριο έφτασε σταδιακά σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.
  2. Τρόποι καλλιέργειας και είδη καφέ Ο τρόπος με τον οποίο καλλιεργείται ο καφές στην Αιθιοπία, θα μπορούσε κανείς να αναφέρει ότι δεν έχει αλλάξει πάρα πολύ σε σύγκριση με την εποχή της ανακάλυψής του. Οι φυσικά επεξεργασμένοι καφέδες έχουν εξεταστεί στο παρελθόν από τις αρχές κυρίως λόγω των μεθόδων επεξεργασίας του ακατέργαστου υλικού. Η περιοχή Yirgacheffe της Αιθιοπίας επιβραβεύεται  για τους υγρούς επεξεργασμένους καφέδες, οι οποίοι επεξεργάζονται αφαιρώντας τα φρούτα και πλένοντας τα φασόλια πριν να στεγνώσουν, διαδικασία που τους καθιστά  πολύ καθαρούς και γευστικούς, με ευχάριστη οξύτητα και νότες λουλουδιών. Οι χαρακτηριστικές ποικιλίες καφέ της Αιθιοπίας είναι ιδιαίτερα περιζήτητες. Ο καφές από κάθε διαφορετική περιοχή έχει ελαφρώς διαφορετικό χαρακτήρα, ανάλογα με τις συνθήκες καλλιέργειας. Ο ψηλότερος καφές προέρχεται από το Harar, όπου η ποικιλία Longberry είναι η πιο δημοφιλής, με μια γεύση κρασιού και ελαφρώς όξινη. Ο καφές από το Sidamo στο νότο έχει μια ασυνήθιστη γεύση και είναι πολύ δημοφιλής, ειδικά οι κόκκοι καφέ γνωστοί ως Yirgacheffes. Ο αιθιοπικός καφές είναι μοναδικός, δεν έχει ούτε υπερβολικά πικρή γεύση ούτε οξύτητα. Ο Mocha, καφές της Υεμένης είναι πιο κοντά στον Αιθιοπικό καφέ δεδομένου ότι ο τελευταίος έχει κοινή προέλευση με τα φασόλια Kaffa και Sidamo. Ο αιθιοπικός καφές θεωρείται ένας από τους καλύτερους στον κόσμο. Οι γνώστες απολαμβάνουν τα φασόλια καφέ από το Yirgacheffe για την ιδιαίτερη γεύση τους. Σύμφωνα με επίσημες πηγές της Αιθιοπίας, αυτοί είναι μερικοί από τους μοναδικούς γαστρονομικούς Αιθιοπικούς καφέδες.

      3. Η Αιθιοπία σήμερα

Σήμερα η Αιθιοπία είναι ο σημαντικότερος εξαγωγέας των καρπών Kaffa και Sidamo της Αφρικής, γνωστός σε όλους μας ως Arabica. Το “Coffea Arabica”, το οποίο εντοπίστηκε από τον βοτανολόγο Linnaeus το 1753, είναι ένα από τα δύο κύρια είδη που χρησιμοποιούνται στην πλειοψηφία των καλλιεργειών καφέ και σήμερα αντιπροσωπεύει περίπου το 70% του παγκόσμιου καφέ. Ο καφές αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα της οικονομίας της χώρας καθώς ισοδυναμεί με το 60% των εξωτερικών εσόδων ενώ εκτιμάται ότι, περίπου 15.000.000 άνθρωποι ζουν από την καλλιέργεια, την παραγωγή και το εμπόριο καφέ. Η Αιθιοπία αποτελεί τον έβδομο μεγαλύτερο παραγωγό καφέ στον κόσμο και κορυφαίο στην Αφρική. Υπολογίζεται ότι, περίπου η μισή παραγωγή καφέ καταναλώνεται στη χώρα από τους Αιθίοπες οδηγώντας συνολικά την ήπειρο σε εγχώρια κατανάλωση. Οι κυριότερες αγορές του καφέ της Αιθιοπίας είναι η ΕΕ που καλύπτει περίπου το 50% των εξαγωγών, η Ανατολική Ασία το ένα τέταρτο και η Β. Αμερική το υπόλοιπο.

Τέλος, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην σημασία του καφέ για την Αιθιοπία και τους κατοίκους της. Όπως αναφέρεται ο καφές αποτελεί το “ψωμί” των κατοίκων και δεν σταμάτησε ποτέ να παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή της χώρας. Μάλιστα, αναφέρεται ότι, οι γυναίκες συχνά ακολουθούν ένα είδος ιεροτελεστίας για την ετοιμασία του καφέ που μπορεί να φτάσει μέχρι και τις τρεις ώρες. Ξεκινούν τη διαδικασία από το καβούρδισμα των κόκκων και στη συνέχεια αλέθονται στο χέρι με τον παραδοσιακό τρόπο.

Ο αλεσμένος καφές τοποθετείται στη συνέχεια στην παραδοσιακή πήλινη κανάτα, που ονομάζεται "jebena". Μόλις ο καφές είναι έτοιμος για σερβίρισμα, το πιο νεαρό μέλος της οικογένειας που βρίσκεται στην τελετή κάνει την ανακοίνωση και δίνει την πρώτη κούπα στον πιο ηλικιωμένο. Όλη αυτή η διαδικασία ενώνει τις γενιές και φέρνει κοντά τα μέλη της οικογένειας και τους φίλους.